T.C.İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
Sosyal Bilgiler
- Q. XX.yüzyılda Avrupalı devletlerden yüksek faizle borç alarak Osmanlı Devleti giderlerini karşılamaya çalıştı. İlk kez Kırım Savaşı sırasında alınan borçlar büyük oranda israf edildi. Devlet otuz yıl içinde borçlarının faizini dahi ödeyemez hale geldi. Bunun üzerine alacaklı devletler, Osmanlı yönetiminin çağrısıyla bir araya gelerek Düyun-u Umumiye adında uluslararası bir teşkilat kurdular. Osmanlı gelir kaynaklarının büyük bir kısmına el koyan bu teşkilat vergileri topluyor ve alacaklı devletler arasında paylaştırıyordu. Yukarıdaki bilgilere bakarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
- Q. "Annem, iilahilerle okula başlamamı ve mahalle okuluna gitmemi istiyordu. Gümrükte memur olan babam, o zaman yeni açılan Şemsi Efendi'nin okuluna gitmemi ve yeni yöntemlere göre okumamı arzu ediyordu. Nihayet babam işi ustaca çözdü. İlk önce bilinen törenle mahalle okuluna başladım. Böylece annemin gönlü yapılmış oldu. Birkaç gün sonra da mahalle okulundan çıktım, Şemsi Efendi'nin okuluna yazıldım." Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
- Q. Osmanlı Devleti 1877-1878 Rus harbi sırasında yaşadığı ekonomik sorunlar nedeniyle iç ve dış borçlarını ödeyemeceğini açıkladı. Bu duruma tepki gösteren Avrupalı Devletlerle yapılan anlaşma gereği 1881'de Düyunu Umumiye İdaresi kuruldu. !881 yılında damga, alkollü içki, balık avı, tuz, tütün ve ipekten alınan vergilerin tüm geliri iç ve dış borçlara ayrıldı. Bu vergileri toplama ve alacaklılara ödeme görevi de İngiltere ve Fransa başkanlığında kurulan Düyunu Umumiye idaresine verildi. Yukarıda verilen bilgilere göre I. Ulusal bağımsızlık II. Sömürgecilik III. Egemen devlet kavramlarından hangisi veya hangileriyle bağdaşmaz?
- Q. Selanik, XIX. yüzyıl sonlarında canlı bir ticarete ve işlek bir limana sahip Osmanlı toprağı olan Makedonya'nın en gelişmiş kentiydi. Burası, Osmanlı Devleti'nin Batı'ya açılan kapısı niteliğindeydi. Avrupa ile demir yolu bağlantısı vardı. Selanik'in deniz ve demir yolu bağlantısına sahip olması, ticaret merkezi oluşu, çeşitli dini ve etnik yapısı, şehirde birden çok kültürün bir arada yaşadığı özgür ortam oluşturmuştur. Şehirde Avrupa devletlerinin gazeteleri de satılıyordu. Birden fazla dilde eğitim veren eğitim kurumları vardı. Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
- Q. XX. yüzyıl başlarında sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasal alanlarda etkili olan güçlü bir Avrupa ortaya çıktı. Güçlü Avrupa'nın ortaya çıkışında etkili olan gelişmelerden I. Coğrafi Keşifler II. Sanayi İnkılabı III. Fransız İhtilâli hangileri Osmanlı Devleti'ni iktisadi(ekonomik) alanda olumsuz etkilemiştir?
- Q. Selanik, Osmanlı Devleti'nin gelişmiş şehirlerinden biriydi. Avrupa ile demir yolu bağlantısı vardı. Deniz ve demir yoluna sahip olması, ticaret merkezi oluşu, çeşitli dini ve etnik yapıya sahip olması aynı zamanda özgür bir düşünce ortamı yaratıyordu. Bu özgür ortamda çeşitli fikir akımları kolayca yayılıyordu. Çeşitli din, dil ve düşüncede insanların kaynaştığı bir şehir olan Selanik, farklı kültürlerin bir arada bulunmasıyla da dikkat çekiyordu. Selanik, Mustafa Kemal'in I. Hoşgörü II.Dogmatik III.Araştıran kişilik özelliklerinden hangisine katkı sunmuş olabilir?
- Q. Osmanlı Devletinde XIX. ve XX. yüzyıllarda bazı demokratikleşme adımları atıldı. Tanzimat Fermanı: Müslüman ve gayrimüslimler eşit haklara sahip oldu. Kanun üstünlüğü benimsendi. Islahat Fermanı: Gayrimüslimlere yerel meclislere girebilme hakkı tanındı. İbadet yerleri ve okul açabilme hakları verildi. Meşrutiyet'in İlanı: Halka, yönetime katılma hakkı tanındı. Yukarıdaki gelişmeler aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilidir?
- Q. "Genç Osmanlılar(Jön Türkler) 1876 yılında ülkeyi padişahın yanında halkın da yönetime katılmasını istediler. Ülkenin parçalanmasını bu yöntemle durdurmayı düşünen Genç Osmanlılara göre devlet artık padişahın isteklerine göre değil, anayasada belirtilen kanunlara göre yönetilmeliydi. Jön Türkler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
- Q. Osmanlıcılık : Osmanlı Devletinin sınırları içinde bulunan bütün insanların din, dil, ırk ve mezhep gözetmeksizin bir "Osmanlı Milleti" olduğunu ve herkesin kanunlar önünde eşit olduğunu savunan fikir akımıdır. Bu akıma göre; Ermeni, Türk, Yahudi, Arap, Bulgar, Arnavut her millet Osmanlı Devletinin bir parçasıdır. Bu düşünceyi hayata geçirmek için Mebusan Meclisi kuruldu ve halkın iradesi meclise yansıdı. Açılacak olan meclisin amaçlarından biri farklı fikirlerin yönetime yansımasıydı. Osmanlıcılık fikir akımı I. Demokratik II. Çoğunlukçu III. Çoğulcu hangisi veya hangileriyle ilişkilendirilebilir?
- Q. "Çocukluğuma ilişkin hatırladığım ilk şey, okula gitmek meselesiyle ilgilidir. Bu meseleden dolayı annemle babam arasında bir mücadele vardı. Annem mahalle mektebine gitmemi istiyordu. Gümrük Dairesinde memur olan babamsa o zaman yeni açılan Şemsi Efendi Okuluna devam etmemden ve yeni yöntem üzerine okumamdan yanaydı. Sonunda babam işi ustaca çözdü. Önce mahalle mektebine başladım. Böylece annemin gönlü yapılmış oldu. Birkaç gün sonra da mahalle mektebinden ayrılıp Şemsi Efendi Okuluna yazıldım." Mustafa Kemal'in yukarıdaki sözlerine bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?