Felsefe

Q. İlkçağ felsefesi deyince yaygın olarak Yunan felsefesi akla gelir ancak İlkçağ kavramı çok geniştir. Bu uzun zaman aralığında birçok kültür doğup gelişmiştir. Mısır, Mezopotamya(Sümer, Akad, Babil, Asur), Hitit, Fenike, Yahudi, Yunan, Pers, Roma, Kartaca kültürlerini de İlkçağ felsefesi içine dahil edebiliriz. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
Q. Filozoflar, tözü; değişen durumlara karşı kalıcı olan, kendi kendine var olan, var oluşu için başka bir şeye ihtiyacı olmayan ilk varlık olarak açıklamışlardır. Buna göre töz ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılabilir?
Q. Sofist filozoflardan Protagoras'a göre insan her şeyin ölçüsüdür. Bu anlamda herkes için geçerli bir bilgi olamaz. Var olan şeyler hakkında nesnel bir bilgiden bahsetmek olanaklı olmadığına göre, yapılması gereken çeşitli seçeneklerden daha yararlı olanı bulup onun peşinden gitmeye çabalamaktır. Sokrates bilgi konusunda sofistlerle aynı fikirde değildir. Ona göre insan varlığın bilgisine akıl yoluyla ulaşabilir. Akıl bilginin doğuştan taşıyıcısı durumundadır. Yapılması gereken uyku halindeki bu bilgiyi sorular yoluyla uyandırmaktır. Parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Sokrates'in bilgi anlayışına uygun bir yargıdır?
Q. Sofist filozoflardan Protagoras'ın görüşü şöyle özetlenebilir: "Var olanların var olduklarının da, var olmayanların var olmadıklarının da ölçüsü insandır." Aslında bu düşünce doğa filozoflarına bir tepki olarak yorumlanabilir. Bilindiği gibi doğa filozofları her şeyin kendisinden oluştuğu bir ilk ilkenin yani 'arkhe'nin peşindeydiler. Bu ilkeye Thales “su”, Anaximandros sınırsız ve sonsuz anlamında “apeiron”, Anaximenes “hava” demiştir. Parçaya göre sofistlerin ve doğa filozoflarının cevap aradığı iki soru sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
Q. Platon, varlıkların asıllarının idealar dünyasında olduğunu ve bizim gördüklerimizin birer yansıma olduğunu iddia eder. Buna karşı Aristoteles ise görünenler dışında ayrı bir dünyanın varlığını reddeder. Ona göre varlıkların asılları veya özleri bizzat varlıkların içindedir. Buna göre Platon ve Aristoteles'in varlık anlayışları arasındaki fark aşağıdaki seçeneklerden hangisi ile ilgilidir?
Q. Platon "Devlet" adlı kitabında gerçekliğin iki yönünü dile getirir. Bunları duyuların ve akılsal olanın yani ideaların dünyası olarak isimlendirir. Her bir dünya için iki bilgi seviyesinden bahsedilir. Bunlar sanı ve epistemedir. Platon'a göre, insan her iki dünyanın üyesidir. İnsan, içinde yer aldığı bedeniyle duyulur dünyaya aittir. Aklıyla da idealar dünyasının bilgisine ulaşabilmeye yatkındır. Duyular aracılığıyla yalnızca fizik nesnelere ulaşılabilirken; akıl ideaya ait olan bilgiyi elde edebilir. Bu bilgi türü epistemedir. İnsan, bilgisini duyulur olanın ötesine, idealara dayandırmadığı sürece kesin bir bilgiye ulaşmış olmaz. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Q. Aristoteles varlığın oluşunu dört nedenle açıklar. Bunlar maddi neden, formel neden, fail neden ve ereksel nedendir. Aşağıdakilerden hangisi, bu dört nedene ilişkin bir açıklama değildir?
Q. I) Epiktetos II) Sokrates III) Thales IV) Aristoteles V) Gorgias Verilen filozoflardan hangileri Anadolu’da yaşamıştır?
Q. Herakleitos, evrendeki tüm ögeler arasında sürekli bir çatışma ve savaş olduğunu ve her şeyin bir başka şeyin yıkımı ve ölümü sayesinde varlığa geldiğini öne sürmüştür. Buna göre, Herakleitos’un “Bir nehirde iki kez yıkanılmaz.” sözü felsefenin aşağıdaki problem alanlarından hangisi ile ilgilidir?
Q. Sokrates’in bilginin açığa çıkarılması amacıyla kullandığı maiotik yöntem ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

OPEN